Bugünkü genel kanının bilakis, teknolojiye taraf veren birçok bayan öncü isim bulunuyor. Fakat maalesef tarihe istikamet veren bu bayanlar birden fazla vakit hak ettikleri pahası görmüyor. Teknoloji alanında bugün sahip olduğumuz imkanlara yol açan öncü bayanları sizlere hatırlatmaya geldik! Muvaffakiyetleri ile teknoloji alanında büyük başarılara imza atan bayanları sıraladık. 👇
1. Ada Lovelace (1815–1852)
19. yüzyılda bilgisayar sanayisine damgasını vuran Ada Lovelace, bilgisayarın icadının dahi kelam konusu olmadığı vakitte algoritma yazarak ‘dünyanın birinci bilgisayar programcısı’ unvanını kazandı.
Lovelace, genel haliyle birinci bilgisayar olarak kabul edilen Analitik Motor’un mucidi olan Charles Babbage’ın fikirlerine ilgi duyuyordu. Lovelace, Analitik Motor’un kapsamlı bir matematiksel süreçler dizisini gerçekleştirebileceğini fark ederek bir sekansla ilgili örneği notlarına karaladı ve tarihin birinci algoritmasını yazmış oldu. Bilgisayar tarihçileri bu algoritmayı tarihin birinci bilgisayar programı olarak kabul ediyor.
2. Katherine Johnson (1918–2020)
Kendini ‘sayılara hayranlık duyan bir matematik araştırmacısı’ olarak tanıtan Katherine Johnson, 10 yaşından beri matematiğe ilgi duyuyordu. Yeniden şimdi 10 yaşındayken liseye başlayan Johnson, 14 yaşında liseden, 18 yaşında da üniversiteden mezun oldu.
NASA’da misyon yapan Johnson, uzaya giden birinci ABD’li astronot olan Alan Shepard’ın uzay mekiğinin yörüngesini bir bilgisayar üzere hesapladı! Herkes Ay’a birinci ayak basan bireye ilgileri yöneltse de, Johnson olmadan bu gerçekleşmezdi! 33 yıllık mesleğinde harikulâde matematik marifetleri ile adeta yaşayan bilgisayar fonksiyonu gördü.
3. Grace Hopper (1906–1992)
Amerikalı bilgisayar bilimcisi olan Grace Hopper, tıpkı zamanda ABD donanmasında rütbeli askerdi. Harvard Mark I bilgisayarının birinci programcılarından biri olan Hopper, bilgisayar programlama lisanları için birinci derleyiciyi geliştirdi.
İlk çağdaş programlama lisanlarından biri olan COBOL’u geliştiren bireylerden biri olan başarılı başarılı bayan, bilgisayar terminolojisinde ‘debugging’ diye bilinen programı kusurlardan temizleme konseptinin de birinci kullanıcılarından biriydi. Teknoloji alanındaki muvaffakiyetlerinin yanı sıra, ‘Tümamiral’ unvanını hakkıyla taşıyan Hopper’ın ismi bir Amerikan savaş gemisi olan USS Hopper (DDG-70) isimli gemiye verildi.
4. Hedy Lamarr (1914–2000)
Sahne ismi ‘Hedy Lamarr’ olan hoşlar hoşu mucidin gerçek ismi Hedwig Eva Maria Kiesler idi. ‘930’ların önde gelen aktrislerinden biri olan Lamarr’ı birçok kişi aslında Viyana doğumlu bir sinema yıldızı olarak tanıdı. Hatta bir Holywood filminde çıplak bir sahnede yer alarak ses getiren Lamarr, sanat topluluğunda da birincilere imza atıyordu.
Güzeller hoşu aktris, birebir vakitte Wi-Fi teknolojisinin mucidi! Birinci evliliğinde bilime olan ilgisi artan hoş sanatçı, oyunculuk mesleğine orta verdiği vakitlerde buluşlarına odaklanıyordu. Kendisi üzere bir mucit olan George Antheil ile birlikte yayılma spektrumunun radyo güdümlü torpidolarda kullanılabilmesi emeliyle frekans atlamalı yayılma spektrumunu icat ettiler ve patentini aldılar. Günümüzde bu teknolojinin çalışma prensipleri Wi-Fi, CDMA ve Bluetooth teknolojilerinde kullanılıyor.
5. Radia Perlman (1952-)
Amerikalı bilgisayar programcısı ve ağ mühendisi olan Radia Perlman, bugün tüm dünya tarafından ‘İnternetin annesi’ olarak anılıyor! Perlman, Spanning Tree Protocol (STP) isimli internet protokolünün mucidi. Başarılı mucit tıpkı zamanda TRILL üzere farklı bağ durumu protokollerinin geliştirilmesine de büyük katkı sağladı.
6. Sophie Wilson (1957-)
Bilgisayar uzmanı Sophie Wilson, ilk mikrobilgisayarlardan Acorn System 1’ı 1970’li yıllarda tasarladı! 1981 yılında programlama lisanını Acron Proton’a çevirdi ve 1983 yılında ARM olarak bilinen Acorn Risk Machine’i tasarladı. Wilson sayesinde 20 milyar arm çipi üretildi; tabletlerden telefonlara kadar hayatımızın her bir noktasını kolaylaştıran Wilson adeta kapalı bir kahraman!
7. Karen Sparck Jones (1935-2007)
Günümüzde kolaylıkla aradığımız her şeyi Google’da bulabilmemizi borçlu olduğumuz isim: Karen Sparck Jones! 1974-2002 yılları ortasında Cambridge Bilgisayar Laboratuvarı’nda çalışan Jones, doğal lisan sürece ve bilgi geri çağırımı alanlarında çalıştı. IDF (Inverse Document Frequency) konseptini ortaya atan Jones, tıpkı zamanda çoğu çağdaş arama motorunun altında yatan teknolojinin mucidi.
8. Frances Allen (1932-2020)
2006 yılında Turing Ödülü’nü alan birinci bayan olan Frances Allen, derleyiciler, kod optimizasyonu ve paralelizasyonu alanındaki öncü çalışmaları ile tanınır. Bilgisayar bilimcinin koşut hesaplama, programlama lisanları ve kod güvenliği bahisli araştırmaları da mevcut. 45 yıllık kariyerinde dünyanın en büyük bilişim teknolojisi şirketi IBM’de çalışan Allen, mesleği boyunca birçok ödül aldı.
9. Jean E. Sammet (1928-2017)
FLOW-MATIC, LISP, BASIC ve COBOL programlama lisanlarının geliştirilmesine öncülük eden isimler ortasında yer alan Jean Sammet, 27 yıl boyunca IBM’de çalışan bir başka isim. Buradaki mesleği esnasında FORMAC lisanını geliştirdi. Ayrıyeten kendisi tarihteki ilk Stanford’dan Bilgisayar Bilimi alanında doktora derecesi alan bayan.
10. Carol Shaw (1955-)
Bir oyun dizayncısı olan Carol Shaw’ın 1978 yılında geliştirdiği Polo isimli birinci oyunu yayınlanmadı. Lakin yeniden de tarihe birinci bayan oyun dizayncısı olarak geçmeyi başardı!
1979 yılında Tic Tac Toe oyununu tasarlayan Shaw, Atari şirketinde mikroişlemci yazılım mühendisi olarak çalıştı. Daha sonraki yıllarda Shaw’ın geliştirdiği River Raid periyodun klasik oyunları ortasına girmeyi başardı.
