Euro/dolar paritesi son 20 yılın en düşük düzeyini gördü. Memleketler arası piyasalarda parite, 0.96 düzeylerine kadar düştü. Yazının yazıldığı sırada dolar kuru 18,48 TL’den süreç görüyorken, euro 17,83 TL’den süreç görüyor. Pekala, bunun sebebi nedir? Euro/dolar paritesi ne demektir? Biz de analistlerin yorumlarından yardım alarak bu soruların karşılıklarını yanıtlayıp buraya derledik. İşte, doların euroyu geçme nedenleri ve ayrıntılar.
Euro, ABD doları karşısında 20 yılın en düşük düzeyine gerilemiş durumda!
Euro 20 yıl sonra birinci defa ABD doları karşısında geriledi. Bugüne kadar ABD doları karşısında yaklaşık %12 oranında kıymet kaybetti. Uzmanlara nazaran bu durumun nedeni bilhassa Avrupa’yı etkileyecek ekonomik krizin kapıda olması. Yatırımcılara nazaran de euro ve dolar ruhsal eşikte.
Peki, euro/dolar paritesi ne demek?
Parite en genel manası ile iki ülke para ünitesinin birbirine oranı demek. Euro/dolar paritesi, euronun dolar karşısında kıymetini gösterir. Yani euro paha kazanırsa şayet, euro dolar paritesi artar. Tam aykırısı olursa, euro dolar paritesi paha kaybeder. Euro/dolar paritesinin likiditesi dünyada epeyce yüksek. Paritede birinci para ünitesine baz döviz, ikincisine ise aksi döviz denir. Hasebiyle euro baz döviz, dolar karşı dövizdir. Ayrıyeten euro/dolar paritesinde süreç yapıldığında, kâr/zarar USD cinsinden olur.
Euro/dolar paritesinin paha kaybetmesinin nedenlerinden biri, yükselen enflasyon!
Tüm ülkede enflasyon külfeti var. Hatta ABD ve Avrupa bu sebeple faiz arttırmak istiyor. Fakat Avrupa faizi yükseltemez. Zira faiz arttırsa, resesyon riski ile karşı karşıya kalır. Son makro bilgilere bakıldığında ise, avro bölgesi iktisadı yeterli gitmiyor. Bu da çok enflasyon ve artan borçlanma maliyetlerinden kaynaklanıyor. Analistler ekonomik görünüm düzelene kadar euronun dingin kalacağını öngörüyor.
Nedenlerinden biri de Rusya’dan doğalgaz ithal eden ülkelerin zora girmesi.
Tek külfet elbette enflasyonun yükselmesi değil. Bununla bir arada Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle doğalgaz zahmetinin çıkması. Rusya’dan doğalgaz ithal eden birçok ülke zora girdi. Bu durum da enflasyonu körüklemeye devam ediyor. Hasebiyle euro paha kaybediyor. ABD ise bu sıkıntıları yaşamadığı için faiz arttırabiliyor ve dolar kıymet kaybetmiyor.
Uzmanlara nazaran, Türkiye üzere ülkeler için bu durum uygun değil!
Türkiye üzere ülkeler üretim yapmak için güç gereksinimini yurt dışından karşılıyor. Hasebiyle enerjiyi dolar cinsinden satın almak zorundalar. Türkiye ihracatının %70’ini Avrupa’ya yapıyor. Dolardan ithalat yapıp, eurodan ihracat yapıyor yani. Bu nedenle değerliye alıp, ucuza satmış oluyor.
Peki, analistlerin euro/dolar paritesi kestirimleri nasıl?
Enflasyon ve resesyon endişeleri tırmanırken, analistler 2022 ve sonrası için euro/dolar paritesi varsayımı yaptı. Bir analiste nazaran, euro/dolar paritesi parite düzeyinde süreç görecek. Bir öbür analiste nazaran ise, euro/dolar paritesi artabilir. Kimi analistler de euro/dolar paritesinin uzun vadede düşeceğini öngördü.
