Dolar, Sterlini Parçaladı: İngiltere İktisadı Zorlanırken Türkiye Tekrar Gündemde! Piyasalar Truss’a Karşı
İngiltere, ziyadesiyle hareketli günlerden geçiyor. Başbakan değişikliği, Kraliçe’nin vefatı, enflasyon derken, son günlerde de sterlinle sarsılıyor. Yıllar evvel kendince problemli olan ilgisini bitirerek AB’den çıkan ülke, son vakitlerde ‘ah o Brexit’i yapmayacaktın’ derken bir yandan da Avrupa’da da durum çok iç açıcı değil. Lakin dünyadaki meselelerden İngiltere’nin AB’den daha çok etkilendiği gerçeği de göz arkası edilemiyor. Dolar tüm dünyada para ünitelerini silindir üzere ezerken, gelelim son günlerde üzerinde resmi bulunan Kraliçe’nin vefatıyla sarsılan sterlinin dolar karşısında çöküşüne.
Dolarda görülen ralli güçlenirken, risk iştahı da düşüyor. Dünyada piyasalar, sterlin ve eurodaki sert kıymet kayıplarıyla çaba ediyor.
İngiltere’deki vergi düzenlemeleri sterlinde çöküşü hızlandırdı. Euro/dolar paritesi Avrupa’da sakinlik beklentisiyle 20 yılın en düşük düzeyine inerken, Dolar endeksi de son 20 yılın doruğu olan 114,527 düzeyine tırmanırken, yıl başından bu yana yüzde 19’a yakın yükseliş görüldü.
Sterlinde dün görülen düşüşün, dolar karşısında tarihi taban düzey olan 1,035’e gerilemesiyle, ülkede yaşanan geçim dertlerine bölümlerde de yaşanacak krizin eklenmesinin tabloyu kötüleştirilmesinden telaş ediliyor.
İngiliz sterlini, dün birinci süreçlerde 1,0350 ile dolar karşısında tüm vakitlerin en düşük düzeyini görmüştü
İngiliz hükümeti tarafında açıklanan son vergi indirimiyle sterlinde yaşanan tarihi kıymet kaybı, dolar karşısında tüm para ünitelerinde düşüşü tetikledi.
İngiltere Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, cuma günü vergi indirimleri hazırlığını açıkladı. İndirimlerin enflasyon ve dış borçlanmada telaşları artırması da sterlinde çöküşe neden oldu.
İngiltere Merkez Bankası BoE’nin, enflasyonla uğraşta faiz artışlarına devam edeceği öngörülürken, sakinlik beklentileri de artış gösterdi.
İngiltere enflasyon, yüzde 9,9 ile son 40 yılın tepesinde ve faizler de geçen haftaki artışla yüzde 2,25 düzeyinde bulunuyor.
Dün sterlinde çöküş sonrasında BoE’den bir açıklama yapıldı.
Finansal varlıklarda oluşan tekrar fiyatlandırmayla gelişmelerin yakından takip edildiği belirtilirken, Para Siyaseti Şurası’nın da maksatlarına uygun ve enflasyonla çabada, faizleri yüzde 2’ye döndürmek için gerekeni yapacağı açıklandı.
Banka’nın web sitesinde BoE Lideri Andrew Bailey’in yaptığı açıklamada, geçen haftalarda İngiliz hükümetinin duyuruları da hatırlatılırken, güç faturalarına dair 2 yıl boyunca sabit tutulma tedbirinin enflasyonda tesirli olacağına değinildi.
Piyasalarda BoE’nin kasım toplantısında 100 baz puan artırımla siyaset faizini yüzde 3,25’e çıkarması ihtimali yüzde 88 görülüyor.
Dünya’dan Hilal Sarı’nın aktardığına nazaran, Allianz Baş iktisat danışmanı Mohamed El-Erian, BoE’nin kasım toplantısına atıfla, vergi düzenlemelerinin tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini ya da acil bir toplantı eşliğinde faiz artırımına gitmek zorunda kalacağını söylüyor.
Rabobank analisti Michael Every de piyasaların kararını verdiğini belirtirken, yapay dayanakların işe yaramayacağını ima ederek, piyasalarda İngiltere’nin gelişmekte olan ülkelerle bir tutulduğunu aktarıyor.
Her masada varız: Bu karışıklıkta Türk Lirası’nın yeri ne?
Bloomberg’in tahliline nazaran, sterlinde çöküş en çok Belçika, Hollanda, İrlanda ve Türkiye’yi etkiliyor.
Çin, ABD ve Almanya’nın İngiltere’ye en çok ihracat yapan ülkeler olmasına rağmen GSYH’ye bakıldığında çok tesirli görünmüyor. Norveç’in de 4. sırada yer almasına karşın ticaretin doğalgaz ve dolar üzerinden olması korkutmuyor.
GSYH’sinin yüzde 3-6 oranında İngiltere’ye ihracat yapan Belçika, Hollanda ve İrlanda’nın etkileneceği belirtilirken, Hong Kong ve Türkiye’ninse hem sterlindeki düşüşten hem de ihracatta düşüş yaşanmasında etkileneceği öngörülüyor.
Dolar/ TL de içerideki risklere jeopolitik risklerin yanı sıra İngiltere’nin de eklenmesiyle dün tarihi rekorunu bir defa daha yinelerken, bugün de yeni tepe düzeylerinde hareket ediyor.
Bugün de Foreks’te kurda tepenin 18,51’ün üzerine çıktığı görüldü.
Sterlin bir müddettir dolar karşısında baskı altındaydı, bu çöküşle ziyan büyüyebilir.
Rusya-Ukrayna savaşının tetiklediği güç krizinin de belirsizlikler yaratmasıyla kış mevsimine girişte tedirginlik artarken, sterlinin bu düzeylerde kalması dolar bazlı süreçlerde İngiltere’yi çok ziyan ettirecek. BBC’nin aktardığına nazaran, ABD’den ithal edilen eserlerle güç fiyatlarında kıymetli artışlar görülecek.
Hedge fonlar, Truss’ın Başbakan olmasından bu yana sterlinde satışa geçtiler.
Eylül ayının birinci 2 haftasında, sterlinde kısa durumlar 2013 yılından bu yana haftalık süreçte en yüksek artışı yaşarken, bu da hedge fonların Liz Truss’ın İngiltere Başbakanı olmasından bu yana sterlinde kısa konumlarını artırdıkları biçiminde değerlendirildi.
Vanda Research tarafından hazırlanan rapora nazaran, sterlin/dolar kaldıraçlı fonlar tarafından açılan kısa kontrat sayısı Eylül ayının birinci 2 haftasında yüzde 17 oranında arttı.
LNG Capital baş yatırım yetkilisi Louis Gargour yaptığı değerlendirmede, Temmuz ayından itibaren önemli ölçüde bir paranın sterlinde kısa konum almaya başladığını tabir etti.
Vanda Research’un küresel makro stratejisti Viraj Patel de yaptığı değerlendirmede BoE’nin faiz artırımına gitmesinin piyasadaki olumsuz havayı değiştirmeyeceğini savunurken, Wealthi’den Peter Escho da dünkü panikle ilgili ‘İngiltere Merkez Bankası’nın faiz oranlarını artırmak için inanılmaz bir toplantıya gitmek zorunda kalacağı haberleri’ni etken gösterirken, SPI Asset Management’tan Stephen Innes, ‘’Kanamayı süreksiz de olsa durdurmak için İngiltere Merkez Bankası enflasyonu düşürmek ismine ‘ne gerekiyorsa yapılsın’ noktasına çekilebilir’ dedi.
İngiltere’de birtakım bankalar mortgage eserlerini askıya aldılar
İngiltere’de finansal piyasalarda yaşanan kaos birtakım bankaların mortgage eserlerini, konut kredilerini süreksiz olarak askıya almalarına neden oldu.
İngiltere’nin en büyük konut kredisi şirketi Halifax, müşterilerine sunmakta olduğu muhakkak bir fiyat ödeyerek daha düşük faizden konut kredisi kullanılması eserini geri çektiğini bildirdi.
Virgin Money ve Skipton Building Society de tüm mortgage eserlerini süreksiz olarak geri çektiler.
BlackRock, İngiltere’nin devlet tahvilleri için tavsiyesini “ağırlığını azalt”a indirdi
Dünyanın en büyük varlık idare şirketlerinden BlackRock, İngiltere Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng’in Cuma günü açıkladığı küçük bütçeye piyasaların verdiği reaksiyon ile birlikte İngiliz devlet tahvilleri için tavsiyesini ‘ağırlığını azalt’a indirdiğini bildirdi.
BlackRock yayınladığı haftalık raporda, ‘BoE’nin fiyat baskılarını yatıştırmak için faizleri daha üst çıkarması gerekecek. Maliye Bakanı’nın açıklaması İngiltere’nin mali kredibilitesi konusunda önemli sorular ortaya çıkardı’ sözlerine yer verildi.
Özgür Demirtaş da sterlindeki harekete kayıtsız kalamadı ve düşüşü “paramparça” olarak nitelendirdi.
Timothy Ash de dün yaşananların “bulaşıcılık” tesirine dikkat çekti.
Bu sabahın sorusu, Birleşik Krallık’ın global sisteme ne kadar bağlı olduğu. Birleşik Krallık’ta kamu borcu, para ünitesi, konut ve bankacılık krizi görürsek, bu başka piyasaları nasıl tesirler? Global bulaşma riski?
Sorunu vergi indiriminden fazla “Brexit” olarak tanımladı. Siz ne dersiniz? Sterlin çökerken, dünyadan etkilenen Türkiye’de aslında hassas olan istikrarlar bozulur mu? Yorumlarda buluşalım
Kesin olarak siyaset oranlarını yükseltmek zorundalar, fakat daha yüksek borç servisi maliyetleri, konut piyasası üzerindeki tesiri ve Kwasi’nin vergi indirimi gündeminin nitekim işe yarayıp yaramayacağı konusundaki kaygılar göz önüne alındığında, uzun vadede Sterlin’de yükselişe geçmek sıkıntı. Sorun vergi değil, Brexit.
