Pes Etmeye Utanabilirsiniz: Yalnızca Gözünü Kırparak Kitap Yazan Felçli Adam, Umudunu Kaybedenlere İlham Olacak
Gerçekleşmesini istediğimiz maksatlar için uğraş gösterdiğiniz hakikat. Ancak zafere giden yolda ne kadar ısrarcısınız? Birçok kişi, tahminen de en ufak pürüzde pes etmeyi tercih ediyor. Artık sizi ‘Azmin elinden hiçbir şey kurtulamaz.’ kelamının vücut bulmuş hâli Bauby ile tanıştıracağız. O denli ki bu adam, yalnızca sol gözünü hareket ettirerek kitap yazmayı başarıyor! İşte, Bauby’nin hayranlık uyandıran hayat öyküsü…
İşinin ehli başarılı bir editördü.
Jean-Dominique Bauby, 23 Nisan 1952 tarihinde Fransa’nın Paris kentinde dünyaya gözlerini açtı. Mesleğinde vakitle başarılı bir gazeteci hâline gelen Bauby, çeşitli gazetelerle çalıştıktan sonra 1991 yılında meşhur Elle mecmuasının genel yayın direktörü olarak işe başladı.
Beyin kanaması geçirmesi sonucu hayatı birkaç saniye içinde değişti.
Theophile ve Celeste isimli iki çocuk sahibi Bauby, oğullarına bir oldukça düşkündü. 8 Aralık 1995 tarihinde, 43 yaşındayken oğullarını tiyatroya götürdüğü esnada beyin kanaması geçirdi ve hayatı birkaç saniye içinde değişti. Apar topar hastaneye kaldırılan başarılı gazeteci, 20 gün sonra uyandığında hekimlerin ‘İsminiz ne?’ sorusuna cevap veremedi.
Uyandığında sadece sol gözünü kırpabiliyordu.
Talihsiz adam, Locked-in Syndrome yani Türkçede Kilitli Kalma Sendromu olarak bilinen durumda felçli kaldı. Ağır bakım sürecinde güzelleşip eski hâline döneceğini düşünen adam için işler hiç de o denli olmadı. Sırf sol gözünü kırpıp hareket ettirebilen Bauby, azıcık da olsa başını çevirebilme yetisine sahipti. Fiziki olarak büyük bir çöküş yaşasa da onun zihni hâlâ birebirdi.
Bauby, felçli kalmadan evvel bir yayıneviyle mukavele imzalamıştı.
Sağlıklıyken kitap yazmak için bir yayıneviyle anlaşan Bauby, bu mukaveleden caymadı. Bir lisan terapistinin de yardımıyla ona özel bir alfabe oluşturuldu. Terapist, harfleri teker teker okudu akabinde Bauby; istediği harf geldiğinde sol gözünü kırptı. Bauby günde ortalama üç saat boyunca bu formda çalışarak iki ayda 144 sayfalık bir kitap yazmayı başardı.
Eserine Kelebek ve Dalgıç Giysisi ismini uygun buldu.
Jean-Dominique Bauby, kitabına Kelebek ve Dalgıç Giysisi ismini verdi. Kulağa bir epey farklı ve özgün gelen bu ismin altında insanı derinden etkileyen bir gerçek yatıyor: Dalgıç giysisi, Bauby’nin içinde hapsolduğu ve hareket edemediği vücudunu yansıtıyor. Kelebek ise hâlâ özgürce dolaşabilen zihnini temsil ediyor. Sol gözünün hareketini ise bir kelebeğin kanat çırpışlarına benzetiyor.
Kitabı satış rekorları kırıyor.
Kelebek ve Dalgıç kitabı Türkçede dahil birçok lisana çevrilmiş ve satış rekoru kıran kitaplardan biri olmuş. Dünya çapında büyük bir ilgi gören kitaptaki ‘Özgürlükle aramda bir kapı varsa onu açmaya bile gücüm yok.’ kelamları Bauby’nin aslında ne kadar çaresiz olduğunu da yansıtıyor.
Ne yazık ki ömür savaşını kaybediyor.
Bauby, kitabı basıldıktan birkaç gün sonra 9 Mart 1997 tarihinde ne yazık ki ömür savaşını kaybediyor. 28 kısımdan oluşan bu kitapta Jean-Dominique Bauby; içinde bulunduğu duruma, hastanede yaşadıklarına, söyleyemediklerine yer veriyor. Müellif, bu kitabı sayesinde kanılarını bir kelebek üzere özgür bırakmayı başarıyor.
Bauby’nin öyküsü beyaz perdeye taşınıyor.
Jean-Dominique Bauby’nin öyküsü, 2007 yılında beyaz perdeye taşınıyor. Julian Schnabel direktörlüğüyle Kelebek ve Dalgıç ismiyle bir sinema çekiliyor. Bu sinema sayesinde direktör Julian Schnabel, en âlâ direktör mükafatına layık görülüyor. Ünlü direktör, kitaptaki gerçekleri sinemaya daha düzgün yansıtabilmek ismine sineması özgün lisanında yani Fransızca olarak çekiyor. Kelebek ve Dalgıç sineması ise en uygun sinema kolunda ödül kazanıyor. Sinemanın en beğenilen yanı ise sinemanın Bauby’nin gözünden çekilmiş olması. Mathieu Amalric, sinemada Bauby’e hayat veriyor ve oyunculuk performansı ile büyük bir beğeni toplamayı başarıyor.
Zoru başaran Bauby, beşerler için büyük bir ilham kaynağı oluyor.
Kitap ve sinema sayesinde Bauby, geniş kitlelere ulaşmayı başarıyor ve insanlara ilham kaynağı oluyor. O, bunları her ne kadar görememiş olsa da onun hayatı ve muvaffakiyetleri övgüyle anılıyor. Bauby’nin kıssası, aslında bizlere her şeyi başarabilecek gücümüzün olduğunu ve bunun için sırf içimizdeki azmin ve tutkunun alevlenmesi gerektiğini yediden yetmişe herkese fark ettiriyor.
