Kimi Selçuklu’ya başşehirlik etmiş, bazıları ise Osmanlı Devri’ne şahit olmuş tarihi çarşılarımız günlük gereksinimlerin karşılandığı değerli yerlerdi. Ünü dünyaya yayılan ve gelenekleri tekrar hatırlamanızı sağlayan ticaret, sanat ve kültür merkezi tarihi çarşılarımızı gelin yakından inceleyelim.
İşte asırlık geçmişleri ile öne çıkan ve hala yaşayan birbirinden eşsiz 9 tarihi çarşı!
Selimiye Arastası – Edirne
Edirne’deki Selimiye Arastası, Mimar Sinan’ın ustalık yapıtı olarak tanımladığı Selimiye Camii’nin masraflarının karşılanması için III. Murat tarafından 1590 yılında yaptırılan kıymetli bir çarşı. Çarşıdaki dükkan kiralarından elde edilen gelirler bugün bile cami masraflarını karşılamaya devam ediyor. 256 metre uzunluğundaki bu mükemmel bedesten, Osmanlı’nın klasik periyot mimarisini gözler önüne seriyor ve ekseriyetle ikramlık eşya dükkanlarına konut sahipliği yapıyor. Çarşıdaki esnaf ise her gün tarihi dua kubbesinin altında rahmet duası ederek Osmanlı geleneklerini hala yaşatıyor.
Uzun Çarşı – Antakya
Antakya Uzun Çarşı; farklı din, mezhep, köken ve kültürden gelen insanların uzun yıllar barış, müsamaha ve birliktelik içinde yaşadığı kıymetli bir kültür merkezi. Daracık sokakları ve rengarenk dükkanları ile hala ağır olarak kullanılan çarşının kesin yapılış tarihi bilinmiyor. İçerisinde han, hamam, cami üzere yapıların bulunduğu çarşıda yöresel lezzetlerden, antika eşyalara kadar aradığınız her şeyi bulmanız mümkün. Çarşının içindeki asırlık çınar ağacı altında dinlenerek o eski günlere geri dönebilirsiniz.
Mısır Çarşısı – İstanbul
Mimarisi ve duvarlarına sinen tarçın ve karanfil kokusu ile neredeyse 400 yaşında olan Mısır Çarşısı’nın içinde her kedere deva binlerce bitki, çiçek ve baharat bulunuyor. İstanbul’un en eski çarşılarından olan bu özel yapı vaktinde Osmanlı’nın eczanesi olarak fonksiyon görüyordu ve İpek Yolu ticaretinin değerli bir noktasıydı. İnşaatı 1597-1667 yılları ortası devam eden Mısır Çarşısı’nda çeşit çeşit otlardan tütsülere kadar gereksiniminiz olan bütün yararlı bitkileri bulabilirsiniz.
Bakırcılar Çarşısı – Gaziantep
Gastronomi başkentlerinden olan Gaziantep’teki yemeklerin sırrının bakır kaplarda pişirilmesi olduğu söylenir. Günümüzde bakır ustalarının sayısı azalmış olsa da Gaziantep Bakırcılar Çarşısı, bu ustaların emekle dövdüğü mükemmel bakır kap kacaklara hala ulaşabileceğiniz nadide bir lokasyon. 400 yıldan uzun müddettir geleneklerini koruyan çarşıda birbirinden eşsiz ve etkileyici hoşluktaki bakır eşyalara rastlayabilirsiniz.
Kapalı Çarşı – İstanbul
İstanbul’un en tanınan tarihi merkezlerinden olan Kapalı Çarşı; her yıl 90 milyondan fazla yerli yabancı ziyaretçisi, 4 bine yakın dükkanı ve antika eşyadan giysiye sayısız eser çeşitliliği ile eşi gibisi olmayan çarşılardan biri. Fatih Sultan vaktinde altın ve mücevher dalının kalbi olarak inşa ettirilen kapalı çarşı, Yasal devrinde yeni eklemelerle genişletilmiş. Cumhuriyet’ten sonra ise geçirdiği onarımlar sayesinde günümüze kadar gelmeyi başarmış. Kültürel tarihe şahitlik edeceğiniz kapalı çarşıyı kesinlikle ziyaret etmenizi öneririz.
Ulu Çarşı – Bursa
Bursa Ulu Çarşı, 6 bin yıllık bir tarihe şahitlik etmiş eski Hanlar Bölgesi’nde yer alan ve bilhassa evlenecek çiftler tarafından ziyaret edilen çarşılarımızdan. İçindeki 120 adet dükkanı ve özel mimarisi ile yerli yabancı turistlere de mesken sahipliği yapan çarşıda havlu, gözlük ve dokumacılık üzere çeşitli eserlere rastalayabilirsiniz. Periyodun yaşantısını gözler önüne seren çarşıyı ve etrafındaki şaheserleri ziyaret ederek geçmişe gerçek bir seyahate çıkabilirsiniz.
Yemeniciler Arastası – Safranbolu
1661 yılında ordu için ayakkabı üretmek gayesiyle yaptırılan Yemeniciler Arastası, Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan kıymetli bir noktada konumlanıyor. Bilhassa demircilik, yemenicilik ve bakırcılık üzere zanaat gerektiren lonca sistemine sahip olan bu tarihi çarşı; içindeki 49 ahşap dükkan ile kesinlikle görülmesi gereken yerlerden. Esnafın defolu ürettiği ayakkabıları dama atması nedeniyle ‘pabucu dama atılmak’ tabirinin doğmasına neden olmuş çarşıda ahilik geleneği hala sürdürülüyor.
Kemeraltı Çarşısı – İzmir
Tarihi Kemeraltı Çarşısı, 1500’lü yıllarda denizin doldurulmasından sonra yapılmaya başlanmış ve hala etkin olarak kullanılan değerli bir merkez. Yapılan dolgulardan sonra günümüzdeki Konak Meydanı ile birleşen çarşıda tarihi Hisar Cami üzere pek çok kıymetli mimari eser mevcut. Mimarinin alışverişle iç içe geçtiği çarşı ‘iğne atsan yere düşmez’ tabirinin de en canlı örneklerinden. Saat Kulesi’nden başlayarak Eşrefpaşa ve Fevzipaşa caddeleri boyunca uzanan çarşıda kaybolmamak mümkün değil. İçinde ise kuyumcu, dokumacılık, mesken eşyası, ikramlık eşya, gelinlik, ahşap ustası, banka şubesi, ayakkabıcı ve deri eserleri üzere sayısız dükkan mevcut. Baharatçılardan balık haline ve minik sanat galerilerinden otellere de bu ünlü çarşıda rastlamanız mümkün.
Sahafçılar Çarşısı – İstanbul
İnşaatı 15. yüzyılda tamamlanan Sahafçılar Çarşısı birinci başlarda ‘Sarraflar Çarşısı’ olarak anılıyordu. Kapalı Çarşı ve Beyazıt Cami ortasındaki lokasyonda yer alan bu ünlü çarşı, 1800’lerde yaşanan İstanbul zelzelesinde kapalı çarşının büyük hasar alması nedeniyle bağımsız bir yapı haline gelmiş. Yapıldığı günden beri içinde kitaptan öteki bir eser satılmasına müsaade verilmeyen bu süper çarşıda eski gelenekler hala devam ettiriliyor ve tarihi doku itinayla korunuyor. Tarihi eser niteliğindeki pek çok kitap, antika sayılan eserler ve eski mecmuaların özel sayıları üzere eşsiz evrakları bu çarşıda bulabilirsiniz.
