Anayasanın Birinci Dört Unsuru Nedir, Neleri Kapsıyor? Anayasanın Birinci Dört Unsuru Değiştirilebilir mi?
2023 Genel Seçimleri tüm Türkiye’nin önde gelen gündem hususlarından biri oldu. Seçim heyecanının devam ettiği bu günlerde gündeme ‘Anayasanın birinci 4 maddesi’ konusu damga vurdu. Genel Seçimlere AK Parti çatısı altında giren HÜDA-PAR’ın Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu’nun Türkiye Cumhuriyeti Anayasası hakkında yaptığı açıklama reaksiyon çekti. Birçok kısımdan reaksiyon çeken bu açıklamaların akabinde vatandaşlar arama motorlarına yöneldi. Pekala anayasanın birinci dört unsuru nedir? Anayasanın birinci dört maddesi değiştirilebilir mi?
İşte anayasanın birinci dört maddesi…
9 Kasım 1982 tarihinden bu yana geçerli olan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası bir öteki ismiyle 1982 Anayasası o devirden beri yürürlükte.
Başlangıç, Genel Temeller, Temel Haklar ve Ödevler, Cumhuriyetin Temel Organları, Mali ve Ekonomik Kararlar, Çeşitli Kararlar, Süreksiz Kararlar ve Son Kararlar olmak üzere toplam yedi kısımdan oluşan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ülkemiz ismine hayli kıymetlidir.
Anayasanın Birinci Dört Unsuru Nedir?
I. Devletin şekli
MADDE 1- Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
II. Cumhuriyetin nitelikleri
MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, ulusal dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel unsurlara dayanan, demokratik, lâik ve toplumsal bir hukuk Devletidir.
III. Devletin bütünlüğü, resmî lisanı, bayrağı, ulusal marşı ve başkenti
MADDE 3- Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle ayrılamaz bir bütündür. Lisanı Türkçedir.
Bayrağı, formu kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır.
Millî marşı “İstiklal Marşı”dır.
Başkenti Ankara’dır.
IV. Değiştirilemeyecek hükümler
MADDE 4- Anayasanın 1 inci unsurundaki Devletin formunun Cumhuriyet olduğu hakkındaki karar ile, 2 nci hususundaki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü hususu kararları değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.
Anayasanın Birinci Üç Hususu Neden Değiştirilemez?
1982 Anayasası’nda belirtildiği üzere; T.C. Anayasası’nın birinci 3 hususu devletin halini, Cumhuriyetin niteliklerini, Devletin bütünlüğünü, resmî lisanını, bayrağını, ulusal marşını ve başşehrini içermektedir. Maddede geçen 4. unsur ise sıralanan birinci üç hususun değiştirilemeyeceğini söz eder.
4. hususta yer alan ‘değiştirilemez’ tabirinin arkasında ‘ve’ bağlacıyla ‘değiştirilmesi teklif edilemez’ kararı getirilmiştir. Bu hususların değiştirilmesi için teklif aslında zarurî bir ögedir.
Anayasanın 175. unsuru anayasa değişikliğinin yapılabilmesi için en az 184 milletvekilinin imzasını aramaktadır. Hasebiyle 4. hususta geçen ‘değiştirilmesi teklif edilemez’ kararı yalnızca yasağı vurgulamak, kuvvetlendirmek içindir
