Temmuz ayında birinci kozmik görüntülerini bizimle paylaşan James Webb Uzay Teleskobu’ndan gelen görseller bizleri epey şaşırtmıştı. Görseller gözlerimizi kamaştırdı, bizi hayrete düşürdü ve daha fazlası için heyecanlandırdı. Ayrıyeten geçmiş ve şimdiki uzay imgeleri üzerine düşünmemiz için bize ilham verdiler. Biz de bu içeriğimizde bu kıymetli geçmiş fotoğraflarından kimilerini paylaşıyoruz.
Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/f…
Apollo 8 tarafından çekilen Dünya’nın yükselişi, 1968.
Bilim kurgu üzere gelen lakin epeyce gerçek olan bu görsel, Ay’ı ziyaretlerimiz sırasında uzay boşluğunda yükselen Dünya’ya odaklanıyor. Bu perspektiften rastgele bir kişinin tüm gezegenimizi bu formda, tüm ihtişamıyla uzaktan gözlemlemesi hem heyecan verici, hem ürkütücü.
Webb Teleskobun’dan Neptün’ün yakın çekimi, 2022.
Bu büyüleyici manzara, gezegenin yakın kızılötesi ışıltısını gibisi görülmemiş detaylarla yakalıyor. Yalnızca süper halkaları görmekle kalmayıp, birebir vakitte parlak çizgiler olarak yüksekten uçan metan bulutlarını da seçebiliyoruz. Milyonlarca kilometre ötede bulunan diğer bir gezegenin bulutlarını bu kadar detay formda gözlemleyebilmek nitekim inanılmaz.
Yaratılış Sütunları, 1995.
Sütunlardan çok bir ele benzeyen bu ihtişamlı yapı, büyüleyici ayrıntıları ve kompozisyonun resimsel kalitesi ile bizlere kozmosu ve yaratılışın kendisini inceleme hissini özetliyor. Yeni yıldızların doğmakta olduğu gaz ve toz kuleleri, neredeyse tek bir nesneymiş üzere görünen bir figür oluşturuyor. Sütunların görünür ışıktaki ikonik, şeker renkli imgeleri, Hubble’ın yakaladığı tek versiyon değil. 2014 yılında uzay teleskobu, sahnenin kızılötesi ışıkta hayaletimsi bir fotoğrafını da çekmişti.
Thomas Digges’in cihan görüşü, 1576.
Kopernik Dünya’yı kainatın merkezi olarak kabul etmediğinde yıldızları, Güneşi çevreleyen daha küçük küreler üzerinde dönen bir kürede bulunuyormuş üzere hayal etti. Fakat Kopernik’i savunan İngiliz astronom Thomas Digges, yıldızların Güneş Sisteminin çok ötesine uzandığına inanıyordu. 1576’da yayınlanan bu manzarada Digges, gezegenlerin kürelerinin ötesinde çok sayıda yıldızı tasvir ederek, kozmosun ‘sayısız ışıkla süslendiğini ve sonsuz global yüksekliğe ulaştığını’ öne sürdü. Bu sözlerle Digges, cihanın sonsuz bir uzay genişliğini kapsadığını öne süren Kopernik’in birinci takipçisi oldu.
Samanyolu’nun kara deliği, 2022.
Bu görsel çok mu bulanık? Evet. Hatta bir kara deliğin görüntülediğimiz birinci resmi bile değil. Lakin bu, galaktik art bahçemizdeki kara delik ve onu daha evvel hiç görmemiştik. Onu birinci kere görmenin akıllara sakinlik veren ve iç açıcı bir yanı var. Event Horizon Telescope’un Sagittarius A’nın birinci imajı, James Webb’in süslü fotoğrafları kadar hoş olmayabilir, lakin kara delikleri ve bilhassa de bu kara deliği görüntülemenin getirdiği tüm zorluklar onu çok alımlı kılıyor.
2M1310-1714 isimli kuasarın kütleçekimsel merceklenmesi, 2021.
Bu imajın merkezindeki ışık halkası içinde bir çift uzak gök ada ve onların ardında çok daha uzak bir kuasar yer alıyor. Galaktik ikilinin kütlesi uzay-zamanın dokusunu ve kuasarın ışığını bükerek/büyüterek, her biri halkanın etrafında oturan kuasarın dört başka imgesini oluşturuyor. Bu, Einstein’ın genel görelilik kuramı tarafından gözlemlenmeden evvel kestirim edilen, kütleçekimsel merceklenme olarak bilinen bir olgunun görsel olarak güçlü bir örneği. Kozmosun bu formda işlemesi hayli hayret verici; kozmosun rengarenk bir eseri olan insan aklının bunu öngörebilmesi de inanılmaz bir şey. Ve beşerler bunu yalnızca öngörmekle kalmıyor. Günümüzün bilim insanları, uzayın öbür türlü erişilemeyecek bölgelerini incelemek için yerçekimsel merceklemeyi bir araç olarak kullanıyor.
Soluk mavi nokta, 1990.
1990 yılında Güneş Sistemi çeşidini tamamladıktan sonra, NASA’nın Voyager 1 aracı geriye yanlışsız baktı ve Güneşimizin yörüngesinde dönen birkaç gezegenin bir dizi ayrık manzarasını -aile portresini- çekti. ‘Soluk mavi nokta’ fotoğrafı olarak bilinen imajlardan biri, Dünya’yı yaklaşık 6 milyar kilometre uzaktan görüldüğü üzere yakaladı. Bu, konutumuzun şimdiye kadar çekilmiş en uzak manzarasıydı. Çağdaş manzara sürece yazılımıyla güncellenen ve 2020’de yine yayınlanan imaj, kozmosu neden keşfettiğimizi hatırlatmaya devam ediyor. Evet, merak ettiğimiz için uzay ve vaktin, yıldızların, gezegenlerin ve galaksilerin nasıl çalıştığını daha yeterli anlamak istiyoruz. Fakat tüm bu sorular, nihayetinde nereden geldiğimizi ve etrafımızı saran her şeye nasıl uyduğumuzu anlamaya çalışmamıza geri dönüyor.
Carl Sagan’ın da söylediği üzere, hiçbir şey tüm gezegenimizin yalnızca bir ışık zerresine indirgendiğini görmekten ‘büyük şeylerin büyük şemasında ne kadar küçük olduğumuzu’ daha âlâ vurgulayamaz.
Bilimin popülerleşmesi için yaptığı çalışmalarla tanınan Sagan, bu manzara hakkında, ‘Uzayın derinliğinden bu resmi çekmeyi başardık. Şayet bu resme dikkatlice bakarsanız orada bir nokta göreceksiniz. O noktaya tekrar bakın. Bu nokta bizim meskenimiz. O biziz. Sevdiğiniz ve tanıdığınız, ismini duyduğunuz, yaşayan ve ölmüş olan herkes onun içinde bulunuyor. Tüm sevincimizin ve sıkıntımızın toplamı, binlerce birbirini yalanlayan din, ideoloji, ve iktisat öğretisi; insanlık tarihi boyunca yaşayan her avcı ve toplayıcı, her kahraman ve korkak, her medeniyet kurucusu ve yıkıcısı, her kral ve çiftçi, her aşık çift, her anne ve baba, her umut dolu çocuk, her mucit, her kâşif, her ahlak hocası, yozlaşmış her siyasetçi, her şöhret yıldızı, her ulu başkan, her aziz ve günahkâr işte orada yaşadı; bir güneş ışınında asılı duran o toz zerreciğinin içinde… Bana kalırsa, insan kibrinin akıl dışılığını, küçük Dünyamızın uzaktan çekilmiş bu imgesinden daha düzgün gösterebilecek bir şey yoktur. Bu manzara, bildiğimiz tek konutumuz olan bu soluk mavi noktayı daha içten paylaşmamız ve koruyup şefkat göstermemiz gerektiği konusundaki sorumluluğumuzun altını çiziyor’ demiştir.
Siz bu husus hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
