Bartın Emniyet Müdürlüğü, 42 personelin hayatını kaybettiği Amasra’daki maden faciasına ait 270 sayfalık fezleke hazırladı.
Raporda patlamaya saatler kala madende metan gazının yükseldiği belirtilirken, 355 sefer alarm düzeyine ulaşıldığı vurgulandı.
Amasra’da 14 Ekim’de yaşanan maden faciasında 42 kişinin ömrünü yitirmesiyle ilgili yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan 24 bireyden, ortalarında Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir’in de bulunduğu 8 kişi tutuklandı.
270 sayfalık rapor hazırlandı
Soruşturma kapsamında Amasra İlçe Emniyet Müdürlüğü’nün hazırladığı 270 sayfalık belgede kazaya ait ayrıntılara yer verildi. Raporda, olaydan yaklaşık 1 ay evvel yaşanan sürece değinilerek, şu sözlere yer verildi:
’16 Eylül günü saat 17.54’te yapılan telefon görüşme kayıtlarının çözümlemesi yapılan görüşmelere nazaran eksi 320 kalın damarda lağım atma süreci gerçekleştiği anlaşılmış, eksi 320 kalın damara en yakın metan gazı ölçüm sensöre ilişkin metan gazı bilgileri incelendiğinde, lağım atma sürecinin yapıldığı esnada metan gazı pahasının yüzde 1 düzeyinden fazla olduğu, buna karşın lağım atma süreci gerçekleştirildiği, bu sebepten ötürü çalışanların can güvenliğinin tehlikeye atıldığı değerlendirilmiştir. Tekrar ses kayıtlarından anlaşılacağı üzere lağım atma süreci öncesinde merkezi gaz izlemeye bilgi verilmediği anlaşılmıştır. Birebir görüşmenin devamında gaz izleme merkezi ile maden içindeki tespit edilemeyen vazifeli ortasında vantüpün geride olmasından kaynaklı metan gazının yükseldiğinin, bir vantüp daha çekilmesi gerekliliğinden bahsetmiştir.’
355 defa alarm seviyesine ulaşılmış
Dosyada patlama anına kadar oluşan metan düzeyleri ise şöyle belirtildi:
‘Metan gazı bedellerinin 14 Ekim 2022 günü patlama anına kadar toplamda yüzde 1 ikaz düzeyini 85 defa geçtiği, yüzde 1,5 alarm düzeyini 5 defa geçtiği, karbonmonoksit kıymetlerinin 14 Ekim 2022 günü patlama anına kadar toplamda 25 ppm ikaz düzeyini 47 kere geçtiği, 50 ppm alarm düzeyini 13 defa geçtiği, havalandırma vantilatörü bedellerinin 13 Ekim 2022 saat 23.43 ile 14 Ekim 2022 saat 18.09 vakit aralığında 53 defa ikaz düzeyinde bedelleri gösterdiği, 355 defa alarm düzeyinde pahaları gösterdiği göz önünde bulundurulduğunda, önlem alınmadığı değerlendirilmiştir.’
Yeterli kontrol yok
Maden ocağındaki işçinin azlığına dikkat çekilerek, ocağa giriş kaydı olduğu halde çıkış kaydı olmayan işçilerin bulunduğu ya da giriş kaydı olmayan çalışanın çıkış kaydı olduğuna dikkat çekilerek, ‘İş inançlı kapsamında zafiyet oluşturduğu ve hangi çalışanın ocağı girip çıktığı konusunda kâfi kontrolün olmadığı tespit edilmiştir’ denildi.
İşçilere kâfi eğitim verilmemiş
Dosyada, ölen maden personelinin eşine söylediği sözlere de yer verildi. Emekçinin eşine oksijen maskesi takma eğitimini almadıkları halde kağıt üzerinde almış üzere göstererek imzalattıklarını söylediği belirtilirken, yaralı kurtulan bir madencinin de en son eğitimin işe girdiği 3,5 yıl evvel yapıldığı, bir daha meslek içi eğitime tabi tutulmadıklarını ve olay anında oksijen tüpünü deneme yoluyla kullandığını beyan ettiği söz edildi.
Fan arızasına yer verildi
Dosyada, patlamadan evvel maden ocağında havalandırma arızasına ait tutanak tutulduğu belirtilerek, ‘Patlamanın gerçekleştiği kısmında bulunan fanın çalışmadığı, bir gün öncesinden itibaren daima ikaz ve alarm kayıtlarının olmasına karşın tamir edilmeden patlatma yapıldığı tespit edilmiştir’ denildi.
Gaz düzeyi yükselmesine karşın tahliye yapılmamış
Madencilerin kullandığı 17 adet el detektörünün gaz ölçümlerine, metan gazı yükseldiği anlarda ortalarında yapılan telefon görüşmelerine de yer verildi. Bu kayıtların birinde, ’16 Eylül 2022 günü saat 17.50 sıralarında metan gazı kıymetinin 2,29 bedeline ulaştığı, ancak rastgele bir tahliye süreci gerçekleştirildiğine dair telefon görüşme kaydının olmadığı anlaşılmıştır’ denildi.
‘Karar teknik datalara nazaran değil’
Dosyanın sonuç kısmında şu tabirlere yer verildi:
‘Ayrıca geriye dönük ani karbonmonoksit ve metan kıymetlerindeki yükselme bedelleri incelendiğinde çeperleri/artıkları temizleme için yapılan küçük patlatmalar yapıldığı anlaşılmıştır. Bahse husus bu 1-2 dinamit lokumu ile yapılan çeperleri temizleme patlatmaları, dinamit patlatma güvenliği açısından risk içermektedir. Bu sürecin kararı teknik datalara nazaran değil, barutçu ve personellerin değerlendirmesine bırakıldığı, rutin bir süreç haline dönüştürüldüğü tabirlerden anlaşılmaktadır. Bu durum yönetimsel bir tahlil eksikliği ve ihmalidir’
