Televizyon ekranlarında her gün severek izlediğimiz pek çok imal var. Gündüz jenerasyonundan dizilere, müsabaka programlarından haberlere takip ettiğimiz her şeyin reytingini de merak ediyoruz. Pekala lakin reyting nasıl ölçülüyor, ölçüm aygıtı her konutta var mı? Reytingle ilgili merak edilen tüm soruların karşılıkları burada!
Her gün reytingler hakkında konuşuyoruz lakin reyting nasıl ölçülüyor, kimlerin konutunda reyting aygıtı var, yaş kümeleri neler pek çoğumuz bilmiyoruz.
Türkiye’de 40 vilayetten 4400 haneye TV ile çalışan peoplemeter isimli ölçüm aygıtı yerleştiriliyor ve merkezdeki peoplemeterda yer alan test verisi aracılığıyla yaklaşık 15 dakika içinde reyting bilgilerinin doğruluğu test edilebiliyor. Bu aygıtlar, her gece belirlenen saatlerde bilgileri merkeze gönderiyor.
Peoplemeter isimli bu aygıtlar, meskendeki her aile bireyi için farklı bir butonu olan bir kumandayla geliyor. Meskende kim televizyon izliyorsa, o kişi butona basıyor. Ayrıyeten televizyonun içerisine monte edilen frekans tespit aygıtı, kanal geçişlerini takip edip raporluyor ve ‘zaman ölçer’ isimli aygıt da televizyonun hangi saatlerde açılıp kapatıldığını tespit ediyor.
Peoplemeter bir hanede çok uzun müddetli kalmıyor ve çoklukla peoplemeter’ı kullanmaya başlayan izleyiciler her yıl % 20 oranında değişiyor.
Bu arada düzenli olarak televizyon izlemeyen aileler de sistemden çıkarılıyor. Ayrıyeten konutun sosyoekonomik yapısı da değişiklik gösterdiğinde, örneğin konutun çocuğu evlenip konuttan ayrıldığında da kurulan düzenek geri alınıyor.
Ses yani sosyo-ekonomik statü yalnızca gelirle kontaklı değildir, eğitim ve meslek ayrıntıları da sesi şekillendirir. Örneğin; aylık geliri 7.000 TL olan üniversite mezunu bir yöneticinin ses kümesi ‘A’ olabileceği üzere, tıpkı gelir düzeyinde ilkokul mezunu bir esnafın ses kümesi ‘C2’ olabilir.
Reyting ölçümlerinde izleyiciler gelir seviyelerine nazaran A, AB, B, C ve D üzere gelir kümelerine bölünür.
A ve AB kümesi en varlıklı kümedir. B kümesi da orta gelir seviyesinin bir üst düzeyi olarak belirtilebilir.
C ve D kümeleri ise en düşük gelir seviyesine sahip gruplardır. Ayrıyeten öğrenciler de bu kümenin içine girer.
Reyting ölçüm aygıtının kullanılacağı meskenler, aileler Türkiye İstatistik Kurumundan alınan 40 vilayette ortalama 132 BİN adres içerisinden istatistiki örnek seçim teknikleri kullanılarak belirleniyor.
TİAK A.Ş. İdare Kurulu’nun seçtiği bağımsız bir araştırma şirketi bu 44.000 hane ile yüz yüze görüşüyor ve ayrıca her yıl bu hanelerin %15 yenilenme kuralı (RTÜK Yönetmeliği) bulunuyor. Bu ortada seçilen haneler sistemin ihtiyaç duyduğu haneleri hanedeki kişi sayısı, hanenin yayın alma formu, yaşanılan bölgeler üzere daha bir çok özellik göz önünde bulundurarak rastlantısal olarak seçer.
Ölçüm sisteminde bulunan hanelere birer armağan kart tanımlanıyor ve bu kartlara aylık olarak bir bedel yatırılıyor.
Fakat bu kart nakit bir kart değil, yani yalnızca alışverişlerde kullanılabiliyor.
Her gün kelamını ettiğimiz reyting işte tüm bu süreçlerin sonunda ölçülüyor.
