Mevduat Faizlerinde Yarış Sürecek mi? Banka Genel Müdürleri Mevduatta Ayrıştı, Kredide Birleşti
Kredi ve mevduatlarda yapılan düzenlemelerle faiz oranlarının Merkez Bankası faizinden ayrışması sürerken, bankalarda yılsonu ve düzenlemelerin tesirleri mevduatlarda da görülmeye başlandı. Bu bahiste banka yöneticilerinin açıklamaları ise farklılaşmaya başladı. Dev bankaların üst seviye yöneticileri, iktisat siyasetlerinde değişim vurgusu yapmaya devam ederken, finansmana erişim ıstıraplarını da lisana getirmekten çekinmiyor.
Geçen yıl bu vakitlerde piyasalardaki hareketlilik yaşanırken, Aralık ayı sonunda dövize karşı açıklanan KKM’nin mevduatlara katkısı yadsınamaz olsa da tablonun tamamında farklılaşma görülmüştü.
2021 Eylül sonunda başlayan faiz indirimleriyle mevduat faizlerinde de görülen düşüş, Aralık ayına gelindiğinde yıl sonunda hem bankalar kaynaklı hem de piyasalardaki ayrışmayla yükseliş trendine girmişti. Yeni yılda KKM eseri ve ardından yaşanan düzenlemelerle mevduat faizlerinde yine bir oynaklık görülmüştü.
2022 sonuna yaklaşırken, Merkez Bankası’nın son düzenlemesinin bankalarda TL mevduatlarda muhakkak alt sonlar gerektirmesi ve yeniden yılsonu olması nedeniyle mevduat faizleri yine bir yükseliş inmesi gösterdi.
Toplam TL mevduatlarda yılbaşından bu yana artış görülürken, mevduat faizlerinin de son 1 yıldır TCMB fonlamasının üzerinde kaldığı görülüyor.
Kaynak: TCMB EVDS
TÜFE’nin yüzde 85,51 olduğu ortamda negatif faizin yüksek olduğu bir gerçek olarak karşımızda duruyor.
Kaynak: Prof. Dr. Hakan Kara
Diğer yandan mevduata yönelişte de son 3 yıla baktığımızda KKM’nin de tesiri olmakla birlikte artışın hızlandığı da görülüyor.
Kaynak: BDDK
Bunların yanında bankalarda 100 bin TL’ye 1 aylık mevduat faizlerinin ortalama yüzde 23 üzere bir oranda olduğu da görülüyor.
TCMB son düzenlemesinde TL mevduatı, tüm mevduatlara oranla düşük kalan bankalara mecburî karşılıklarda kurul oranını artırdı.
TCMB’den bankalara gönderilen yazıda TL mevduat/katılım hissesi oranı yüzde 50’nin altında kalan bankalar 2023 prestijiyle zarurî karşılıklarına uygulanan kurul oranı yüzde 3’ten yüzde 8’e çıktı.
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, kendi bankalarının bu oranı yakalamaya çalışmayacağını açıkladı.
Nasıl Bir İktisat’ta Şebnem Turhan’ın aktardığı haberde Ortan, bunun sonuçlarına da katlanacaklarını vurguladı.
Bu uygulamanın dalda problem yaratacağını düşündüklerini belirten Ortan, yüzde 50 TL mevduat oranı amacını çalışanlarına da vermediklerinin altını çizerken, ülke için de faydalı olduğunu düşünmediklerini söyledi.
Hakan Ortan, geçen ay yaptığı bir konuşmada Merkez Bankası’nın düzenlemelerini eleştirmiş, bu uygulamaların bankaları riske açık hale getirdiğini vurgulamıştı.
Aran bir sefer daha kelamlarını ardında durduğunu vurgularken, finansman kahrının da hala sürdüğünü belirterek, ‘Serbest piyasa dinamiklerinden uzaklaşmaya başladığınızda çok regülasyon kaçınılmaz oluyor. Belirsizlik ve regülasyon birbirini doğuran bir şey. Piyasanın kendi istikrar düzenekleri var. O dengeleme düzenekleri doğal ortamında işler. Onu bozduğunuz vakit o düzenekler devreye girmediği için sizin her seferinde regülasyonla ve müdahaleyle o dengeyi sağlamanız lazım. Bir şeyin doğal olanıyla insan eliyle yapılanı ortasındaki efor tartışılmaz. Artık o efor için enerji harcıyoruz. Bu da çok da bir şey kazandırmıyor’ tabirlerini kullandı.
DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş ise yaptığı konuşmada, enflasyon vurgusu yaparak, “Enflasyon sizin bütün varlığınızı yiyip bitiriyor. En büyük düşman enflasyondur” dedi.
Ekonomi siyasetlerinin tesirlerine dair Ateş, iki maksat olduğunu düşündüğünü belirterek bunların büyüme ve istihdam olduğunu söyledi. Seçime gidilen bir süreçte istihdamın azalmaması, büyümenin de sürdürülebilmesinin değerli olduğunu söylerken, Türkiye’nin büyümede yeniden dünyada ön sıralarda olacağını da düşündüğünü ekledi.
Makro ekonomik datalara değinen Ateş, cari açık tarafında ‘biraz sorun olduğunu’ da söyledi. Rezerv konusunun makroihtiyati önlemlerle büyük ölçüde çözüldüğünü, lakin enflasyonun bu kadar yüksek seyrettiği bir ortamda, para piyasalarında düşük faizin sürdürülebilir olmasını çok sıkıntı olduğunu da vurguladı.
Faiz oranında tek hane olmaktan öte gerçek manada enflasyonun tek hane olmasının kıymetli olduğunu söyleyen Ateş, geçmişe atıfla, enflasyonun baz tesiriyle yüzde 40-50’lere düşebileceğini ancak yapışkan olabileceğini söyledi.
Bloomberg HT’ye yaptığı açıklamalarda Ateş, enflasyonda 80’li ve 90’lı yılları örnek vererek şunları söyledi:
Fukaralaştık, yatırımlar geriledi, hiçbir altyapı yapılamadı. Enflasyon sizin bütün varlığınızı yiyip bitiriyor. En büyük düşman enflasyondur.
Denizbank Genel Müdürü Ateş, mevduat faizlerindeki yükseliş eğilimi için de kendilerinin de mudiyi kaçırmak istemediğini belirtirken, ‘Ortodoks, bilinen iktisat usulüne dönüşün gelmesini bekleyeceğiz” diye de ekledi.
Ateş, finansmana erişimde bilhassa kurumsal ticari firmaların krediye erişiminin zorlaştığını açıkladı.
