‘If you don’t hisse for the product you are the product.’
(Eğer bir eser için fiyat ödemiyorsanız eser sizsiniz.)
Bu haftaki yazımın başlığında yer alan ve Digital Age Summit 2015 etkinliğinde konuşan Defan Elazari’ye ilişkin olan bu tarihi kelam; anlık irtibatın harika kurallarda sunulduğu toplumsal medya mecralarının neden fiyatsız olarak bize sunulduğunu tabir etmeye yetiyor aslında.
Hiç sordunuz mu kendinize en ilkel irtibat üslubu olan mektup atarken dahi bir fiyat ödenirken, anlık bilgi transferine kadar çok büyük imkanlar sağlayan toplumsal medya ortamları neden fiyatsız?
Whatsapp; Facebook; Twitter; Google eserleri neden parasız?
Çünkü eser biziz, eser bizim bilgilerimiz.
Geçtiğimiz yıllarda Cambridge Analytica’nın, 50 milyon Facebook kullanıcısının bilgilerini müsaadesiz halde toplayarak Trump’un seçim çalışmasında kullanıldığı ortaya çıkmıştı.
Yine Avusturyalı hukukçu Max Schrems’in Facebook ile uzun hukuk uğraşı sonucunda ortaya çıkan sonuç da bilgilerimizin mahremiyeti konusunda manidar bir örnek:
Facebook’tan kendisi ile ilgili elinde bulundurduğu şahsi datalarını isteyen Schrems’in, davayı kazanması üzerine Facebook’tan aldığı şahsi bilgilerin 1222 sayfalık kullanıcı hareketlerinden oluşması, şahsi bilgilerimizin ne derece ayrıntılı olarak gizli olduğunu bir sefer daha kanıtlıyor. Üstelik bu davanın 2015 yılında açıldığını düşündüğünüzde, 2023’deki epey dijitalleşme ve toplumsal medyadaki mahremiyet ifşalarımızın karşılığında nasıl bir bilgi bankası sunuyoruz bir düşünün.
Verilerimiz iki biçimde kullanılıyor;
Bir; rutin internet hareketlerimizden elde edilen datalar. Paylaşımlarımız, arama motorları, gezindiğimiz sayfalar, anketler, challenge katışımlarımız.
İki; farkında olmadan kullanılan hesaplarımız.
Bazı üyeliklerimiz, toplumsal medya aboneliklerimiz ya da tıkladığımız korsan yazılım linkleri, fakında olmadan toplumsal medya hesaplarımızın öbürleri tarafından kullanılmasına neden olabiliyor.
Hesaplarımız kullanılarak gündem çalışması yapılabiliyor. Bizim ismimize paylaşım yapılıp çabucak silinebiliyor. Kendimizi ismimizin yan yana olmasını istemediğimiz hesapları takip ederken bulabiliyoruz.
Nasıl korunacağız: Haberler Makûs ☹
İşte burada makus bir haberim var: Aslında toplumsal medya mecralarına adım atıp bu uygulamaları telefonumuza, bilgisayarımıza yüklediğimiz andan itibaren hiçbir mahremiyetimiz yok. İndirdiğimiz her uygulama foto galerimize, rehberimize, arama motorumuza, hatta parmaklarımızın ekranın hangi köşesinde en fazla gezdirdiğimiz bilgisine kadar cihazlarımızdaki tüm hareketliliğe ve bilgimize erişebiliyor.
Yine de hiç olmazsa kendi ellerimizle mahremiyetimizi teslim etmemek noktasında olmazsa olmaz mahremiyet kurallarını hatırlamakta yarar var:
*Uzatılan havuçları yemeyin
Sosyal medya kullanıcılarına, takipçi sayılarını artırma, profillerine kimlerin baktığını gösterme, paylaşımlarının etkileşim sayılarını artırma üzere vaatler veren, mavi tik vaat eden, site, hesap ve şifre bilgilerini edinen uygulama ve bireylere fırsat vermeyin.
*Sosyal medya üzerinden üye olmayın.
Dikkat etmemiz gereken konulardan biri; üyelik gerektiren sitelere giriş yapılırken, “Facebook ile üye ol” ya da “Twitter ile üye ol” üzere seçeneklerle üye olunmaması. Tüm profilinizi bu uygulamalara açmış olabileceğiniz üzere, bu üçüncü şahıslar sizin isminize paylaşımlar yapıp profil bilgilerinizi güncelleyebilir, diğer insanları takip edebilirler. Instagram ve Twitter’da takipçi satın alınabilinen uygulamaların pek birden fazla bu sistem ile çalışmaktadır.”
*Şifre ve güvenlik müdafaasına ihtimam gösterin
Şüphelendiğiniz durumda şifrenizi değiştirin, iki faktörlü güvenlik faktörü kullanın, kurtarıcı mail adresinizin yeniliği ve güvenliğini teyit edin.
Hesaplarınız kullanılarak sizin üzerinizden manipülasyon yapılmış olabilir.
Seçim ortamında bu durum Cambiridge Analytica örneğinde olduğu üzere manipüle edilebilir. Ferdî bilgiler tahlil edilerek şahıslara özel reklam ve yönlendirmeler yapılabilir. Bu yönlendirmeler bazen açıktan reklam yoluyla olur, bazen subliminal yollarla yapılabilir.
Bot hesaplar kullanıldığı üzere bu biçimde ele geçirilen gerçek hesaplar da kullanılarak tt çalışmalarına dayanak sağlanabilir; anketler manipüle edilebilir.
Linkedln
‘Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio’
