Sokaklar bir kentin kültürel ve toplumsal zenginliklerini içinde barındırır. Caddeler, sokaklar, binalar bulunduğunuz yere ait bir algı oluşturmanıza yardımcı olurlar. Yaşadığınız yahut yaşamadığınız rastgele bir sokağa karşı yönelttiğiniz; sokağın ismi nereden geliyor? Bu sokakta kimler yaşamış? Nasıl bir pozisyonda yer alıyor? Kuruluşu ile ilgili anlatılan kıssalar var mıdır? üzere sorular sokakla kurduğumuz aidiyet duygusu açısından büyük değer taşır. Sokakta bulunan bir duvar yazısı, çeşme, cami… her biri bize sokağın kimliğine ilişkin bir ipucu verir.
Bu yazıda Türkiye’de birbirinden değerli şair, muharrir ve edebiyat tarihçilerimizin isimlerinin verildiği sokaklara bakacağız.
1. Can Yücel Sokak – Datça
‘Mekanım Datça olsun, öldükten sonra beni Datça’ya gömün.’
Can Yücel ölmeden evvelki son 10 yılını Datça’da geçirmişti. Türk şiirinin kıymetli ve büyük sanatkarlarından Can Yücel’in yaşadığı ve birçok değerli yapıtlarını yazdığı mesken, Eski Datça ile bütünleşmiştir. Müze haline getirilen lakin kapalı tutulan konutun giriş kapısı da şairin fotoğrafları şiirleri ve yazılarıyla süslenmiştir. Konutun bulunduğu sokağa ise Can Yücel Sokağı ismi verilmiştir.
2. Can Yücel Sokağı – Alsancak / İzmir
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Türk şiirinin ustalarından Can Yücel’in ismini Alsancak’ta bir sokağa verdi. 1452. sokakta bulunan Mico Cafe’de bir merasim düzenlendi. Merasimde Ahmet Piriştina Can Yücel’in isminin yaşatılması gerektiğini belirtti.
Şair Ünal Ersözlü ise Can Yücel’in hayatı bir şiir üzere yaşadığını belirterek, “ Yücel, dostluğu, dürüstlüğü, sol pahaları ve başkaldırısı ile yaşayacaktır. Aziz Nesin’lerin, Can Yücel’lerin heykelleri dikilmeli. Palavrasız İzmir, gelecekteki hoş günler için gereken cevabı verecektir” dedi. Konuşmaların akabinde, sokağın girişine “Can Yücel” isminin yazılı olduğu tabela asıldı.
3. Can Yücel Sokak – Üsküdar / İstanbul
Türkiye’de üçüncüsüne yer verilen Can Yücel Sokağın İstanbul’daki pozisyonu Üsküdar İlçesinin Kuzguncuk Mahallesi’ne bağlıdır.
Nakkaştepe Musevi mezarlığının yanında yer alan Rahmet Sokağı’na paralel olarak uzanmaktadır. Sokağın eski ismi Barış Sokak.
4. Kemalettin Tuğcu Sokak – Çengelköy / Üsküdar
Kemalettin Tuğcu Sokağı Lekeli Nuri Sokağı’na bağlanan sokaktır. Ulvi ve Çiçek sokakları ile kesişmektedir. Tarihi Kerime Hatun Camii’nin çabucak solundan Çengelköy mezarlığına çıkan sokaktır.
Çengelköy Yedi Uyuyanlar Ayazması ve Çiçekçi Mehmet Efendi Cami bu sokaktadır.
5. Cemil Meriç Sokak – İcadiye / Üsküdar
6. Aşık Veysel Sokak – Datça
Datça Belediye Lideri Erol Karakullukçu, klasik hale getirmek istedikleri ”Uluslararası Datça Şiir Buluşması” etkinlikleri kapsamında ünlü şairlerin isimlerini ilçedeki sokaklarına verdiklerini belirtti.
7. Nazım Hikmet Sokak – Datça
Nazım Hikmet Sokağı Muğla’ya bağlı olan Datça ilçesindedir.
8. Cahit Zarifoğlu Sokak – Üsküdar
Üsküdar’ın Bulgurlu Mahallesi sokaklarındandır. Bulgurlu Caddesine paralel bir sokak olup, Şura Sokak ile Yerlioğlu Sokağı birbirine bağlamaktadır. Çakırlar Sokak’la kesiştiği noktada bir dört yol oluşmaktadır. Sokak ismini aslen Kahramanmaraşlı olan ve 1940’da Ankara’da doğan şair ve müellif Cahit Zarifoğlu’ndan almıştır.
9. Cemal Süreya Sokak – Kadıköy
Cemal Süreya’nın yaşadığı mesken Caferağa Mahallesi Cemal Süreya Sokak bulunmaktadır.
Yaşadığı meskeninin önündeki kaldırım taşlarından bir kısmı üzerine Süreya’ya ilişkin beş başka şiirden alıntılar yazıldı.
10. Asaf Halet Çelebi Sokak – Beylerbeyi
Barbaros Hayrettin ve Kılıçlı Sokak’larını Yalıboyu Caddesi’ne ulaştıran sokak ismini şair Asaf Halet Çelebi’den almıştır.
11. Ömer Seyfettin Sokak – Üsküdar
Yıldırım Sokağı’nı Hekim Eyüpoğlu Sokağı’na bağlar. Dadaş, Turgut Reis ve Piri Reis sokakları ile kesişmektedir. Birlik Camii de bu sokak üzerinde Dadaş Sokak ile Turgut Reis Sokağı’nın Ömer Seyfettin Sokağı ile kesiştiği noktada yer alır.
12. Şair Nedim Sokak – Ankara
Şair Nedim Sokağı, Mesnevi ile Portakal Çiçeği Sokağı’nın ortasında kalan ve bu sokakları dik kesen, Kuzgun ile eski Karyağdı yeni Andrey Karlov Sokağı’nın paralelinde, yokuşu hoş bir sokaktır.
13. Mehmet Akif Ersoy Sokak – Üsküdar
Üsküdar’ın Burhaniye Mahallesi sokaklarından olan bu sokak Neşet Beyefendi ile Yasal Sultan Süleyman sokaklarını birbirine bağlamaktadır.
14. Reşat Nuri Güntekin Sokak – Üsküdar
Üsküdar Burhaniye Mahallesi sokaklarından olan ismini daha çok Çalıkuşu, Yeşil Gece yapıtıyla bildiğimiz edebiyatçı Reşat Nuri Güntekin’den almıştır.
15. Yunus Emre Sokak – Üsküdar
Üsküdar’ın Burhaniye Mahallesi sokaklarından olan bu sokak Yıldırım Bayezit Sokak ile başlayıp büyük bir otoparkla sonlanmaktadır. Osman Gazi ve Süleyman Çelebi sokakları ile kesişmektedir.
Sokak ismini 13. yy da yaşamış, Türk şair Yunus Emre’den almıştır.
16. Nihad Sami Banarlı Sokak – Üsküdar
Dancılar Sokağı’nı Mehmet Akif Ersoy Caddesine bağlayan sokaktır. Cihan Caddesi ile Darı Sokağı ortasında yer alır ve bu ikisine paralel uzanır.
Sokağın eski ismi Güneş Sokak olup sonradan edebiyat tarihçilerimizden Nihad Sami Banarlı’nın ismi ile değiştirilmiştir.
