Enflasyon oranı 1980’lerin başından beri en yüksek seviyeyi gördü. Bütün ülkelerde enflasyon oranı gerek pandemi tesiriyle gerek savaşlar tesiriyle arttı. Türkiye 2022 yılının başında açık orta en yüksek enflasyon oranına sahipti. Enflasyonun son 2 yılda süratle arttığı ülke ise İsrail oldu. Pekala, ülkeler yüksek enflasyon karşısında iktisatta nasıl bir formül uyguladı? İşte, ülkelerin yüksek enflasyon karşısında iktisatta uyguladıkları formüller.
ABD
ABD pandemi devrinde yüksek enflasyonla uğraş etti. Sonra bu pandemiden süratli bir biçimde toparlandı. Fakat bu toparlanma tedarik zincirlerini gerilime soktu. Münasebetiyle enflasyon da keskin bir halde yükseldi. Temmuz ayındaki %8,5’lik enflasyon oranı vardı. ABD yüksek enflasyon karşısında iktisatta Fed para siyasetlerine başvurdu. Güçlü ekonomik büyüme sağlanırsa işsizliğin azalacağını öngörüyorlar.
Birleşik Krallık
Birleşik Krallık, 2021 Temmuz ayı ile 2022 Temmuz ayı enflasyon oranı %10,1 ile 40 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Yüksek enflasyon karşısında ise ekonomik plan çerçevesinde ilerlenmektedir. İngiltere Merkez Bankası tüketici ve iş harcamalarını kısmaya çalışan bir dizi faiz oranı artışı yoluyla artan fiyatları yavaşlatmaya çalışıyor.
Kanada
Kanada, tüketici enflasyonu %7,6’ya ulaştı. Yüksek enflasyon karşısında iktisadında para siyaseti uyguluyor. Bu siyasetin emeli, enflasyonu denetim altına almak ve esnek döviz kuru sağlamak. Böylelikle paranın pahasını koruyabileceklerini düşünüyorlar.
Çin
Çin’in yıllık enflasyon oranı %2,7 arttı. Çin iktisadını yüksek enflasyondan farklı siyasetlerle muhafazaya çalışıyor. Sıkı devlet denetimleri ile ilerlemeyi tercih ediyor. Enflasyonu denetim etmek için sübvansiyonlarda ve başka fiyat denetim tedbirlerinde değişiklikler yapıyor.
Japonya
Japonya enflasyon oranı temmuz ayında %2,6 oranına yükseldi. Bu enflasyon oranının nedeni, Rusya-Ukrayna ortasındaki savaşlardan kaynaklanıyor. Japonya enflasyon karşısında devlet fiyat denetimleri ve negatif faiz oranları uyguluyor. Esasen pandemi sırasında Kovid-19 tesirini azaltmak için iktisada likidite enjekte etmesi de enflasyon karşısında gayret etmesinde büyük rol oynamıştır.
Türkiye
Türkiye’nin enflasyon oranı temmuz ayında %79,6’ya yükseldi. Bu artışın birçok nedeni oldu. Savaşlar, pandemi üzere etkenler enflasyon oranlarını etkiledi. Ülke bu sebeple taban fiyatı 2022 yılında 2 kere arttırmak zorunda kaldı. Türkiye de yüksek enflasyon karşısında faiz arttırımına giden ülkelerden biri. Yapılan açıklamaya nazaran, yıl sonuna kadar %65’e kadar düşeceği öngörülmekte.
Avustralya
Avustralya enflasyon oranı %6,1 arttı. Bu ülke de enflasyona başka ülkelerdeki üzere reaksiyon verdi. Merkez Bankası faiz oranlarını yükseltti. Böylelikle gelirlerin yüksek bir oranı ipotek faizini ödemeyi mecburî tuttu. Para arzını denetim edebilirlerse enflasyonu frenlemek mümkün.
Güney Afrika
Güney Afrika da temmuz ayında %7,8 yıllık artışla en yüksek enflasyon oranına çıktı. Dünyanın dört bir yanındaki merkez bankaları faiz arttırımına gitti. Güney Afrika Merkez Bankası da faiz arttırımına gitti. Ukrayna’daki savaş sebebiyle artan enflasyonun bu halde düşürüleceği iddia ediliyor.
İsrail
İsrail, yıllık enflasyonu %5,2’ye ulaştı. Bu ülke de para siyasetleri uygulayarak ilerlemeyi tercih etti. Bunun yanında İsrail’in enflasyonla olan tecrübeleri uğraş etmesini kolaylaştırıyor.
