İnekten Aldığımız Süt Yakında Nereden Gelecek? Süt Piyasasında Karışıklık: İşler Bozuldu, İpler Koptu
Türkiye’de tarım ve iktisat siyasetlerindeki yanılgılar nedeniyle zorlukla yürütülen hayvancılık, üreticinin girdi maliyetleriyle ezilmesi de eklenince daima darbe alıyor. Son olarak Ulusal Süt Kurulu’nun (USK) kâfi çoğunluğa ulaşılamadığı için toplanamamasının akabinde iplerin koptuğu konuşulurken, yem ve öbür girdi fiyatlarında da artışlar üreticileri hayvanlarını satmaya ya da kesmeye zorluyor. Birden fazla üretici artık sektördün çıkıyor.
15 Eylül 2022’de harika toplantı yapılarak çiğ süt tavsiye fiyatları görüşülmüştü. Çiğ sütte 7,50 TL olan referans fiyat birebir kalarak, 20 kuruş destekleme primi de sabit tutulunca üreticiler isyan bayrağını açmıştı.
Bloomberg HT Tarım Editörü İrfan Donat’ın ‘Süt piyasasında ipler koptu’ başlıklı haberine göre süt dalındaki büyük kriz sonunda USK ile ayyuka çıktı. Kurul toplantı davetine, üretici ve kamu temsilcilerinin olumlu karşılık vermemesiyle kâfi sayıya ulaşılamayan toplantı yapılamadı.
USK’nin 30 Eylül 2022 cuma günü yaptığı açıklamada, “Çiğ Süt Tavsiye Fiyatının Değerlendirilmesi” gündemiyle toplanıldığı belirtilerek, planlanan toplantıya da İdare Konseyi Üyeleri’nin davet edildiği söylendi.
Konseyin idare şurasında vazifeli olan “Üretici Alt Grubu” ve “Kamu Alt Grubu” temsilcilerininse toplantıya katılamamasıyla kâfi sayıya ulaşılamadığından İdare Konseyi Toplantısının yapılamadığı açıklandı.
Bu gelişme, bölüm temsilcilerinin ‘Süt piyasasında ipler koptu. USK devre dışı bırakıldı. Fabrikalar süt bulma ve alma telaşına girdi. Süt savaşları başladı’ şeklinde yorumlanırken, dal temsilcileri, ülkenin kimi bölgelerinde hür piyasada çiğ süt fiyatının 10 TL’ye çıktığını, daha da yükselmeye devam ettiğini belirtti.
Adana Çiftçiler Birliği Lideri Keyifli Hakikat’ın yaptığı açıklamada, aylardır maliyetin çok yüksek olduğuna değinilirken, bu yüzden ineklerin kesite gittiği ve yakında süt bulunmasında problemlerin baş göstereceği belirtildi.
Doğru, her ortamda bu meseleleri lisana getirdiklerini ancak besin enflasyonunda yükseliş olmaması için çiğ süt fiyatlarının değişmediğini, maliyetin altında satışın devam etmesi halinde yakında fabrikaların süt bulmakta zorlanacağını da söylediklerini ancak dinlenmediklerini açıkladı. Birlik lideri kelamlarına şöyle devam etti:
Sadece Bakanlık tarafından verilen süt primi 15 Mayıs’tan itibaren 50 kuruşa yükseltildi. Lakin bu artış da tek başına üretimin devamı için yetersiz kaldığından kısımlar hızlandı. Şu anda süt sanayicisi tedarikte zorlanınca fiyatları arttırarak USK’yı devre dışı bıraktı.
Yem fiyatlarındaki artış sonrası çuvallar altın değerinde!
Sözcü’den Cem Yıldırım’ın aktardığına nazaran de, 400 lira bir çuval yem fiyatıyla maliyetleri karşılamakta zorlanan hayvan üreticileri devayı ineklerini kısma göndermekte bulunca CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel yem satıcılarıyla görüştü.
Sertel, kendi bölgesinde sektörü takip ettiklerini ve genel manada üreticilerin güç bir süreçten geçtiğini vurgularken, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin tarım ve hayvancılığa katkısının büyük olduğunu da vurguladı.
TÜİK’in Tarım Girdi Fiyat Endeksi son olarak yıllık artışında tepeden gerileyerek yüzde 133 oranında gerçekleşmişti.
veri.tuik.gov.tr
Alt kümelerin yıllık değişimlerinde hayvan yemlerinde de yüzde 145’in üzerinde artış dikkat çekmeye etmişti.
veri.tuik.gov.tr
Yılbaşından bu yana hayvan yeminde artış yüzde 96,70 olarak neredeyse iki katına çıkarken, çiftlik binaları masrafı son bir yılda yüzde 111,90, bina bakım masraflar yüzde 151,70 arttı. En mütevazı harcamalar içinde kalan veteriner harcamaları da yüzde 33,90 oranında yükseldi.
Tarım Eserleri Üretici Fiyat Endeksi’nde de durum değişmiyordu
veri.tuik.gov.tr
Yıllık bazda artışın en düşük olduğu alt kümelerde, %75,12 ile koyun ve keçi, canlı, bunların işlenmemiş süt ve yapağıları, %77,34 ile yumuşak çekirdekli meyveler ve sert çekirdekli meyveler olurken, en yüksek artış gösteren alt kümeler, %255,52 ile lifli bitkiler, %196,55 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar oldu.
Aynı bilgide ana tablo esasen ortada👇
veri.tuik.gov.tr
İzmir bölgesinde yem satıcılığı yapan bir vatandaş yem fiyatının son 1,5 yılda 120 liralardan 400 liraya çıktığını belirtti.
üreticinin yıllardır emek vererek çoğalttığı hayvan sayısının artık bilerek ve isteyerek düşürüldüğünü, ahırların boşaltılmaya çalışıldığını belirtti. Girdi maliyetlerindeki daima artışın et, süt, peynir fiyatlarına da yansıyacağını söyleyen vatandaş, devletten akaryakıt, elektrik ve girdi maliyetlerine dayanak verilmesi ya da bu fiyatların düşürülmesi gerektiğini bildirerek şunları söyledi:
Maliyetler arttıkça hayvan yetiştiricisi güç duruma düşüyor. Birçok üretici buna dayanamadı ve çiftliğini boşalttı. Üretici, hayvanların yeminden kısıyor. Devlet dayanak versin, yem fabrikaları ucuza üretsin, ucuza satsın. Üretici de yemi ucuza alsın. Böylelikle et ve süt fiyatları da daima artmaz, tüketici de rahatlar.
Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) lideri Sencer Solakoğlu, yakın devirde kendi çiftliğinde de kesite gideceğini toplumsal medyada açıklamıştı. Bu kere tekrar kendi Twitter hesabında yakınmaları dikkat çekti.
twitter.com
Lütfen okuyun ve durumumuzu görün…’Ulusal Süt Kurulu lideri Harun Çallı, süt üreticilerinin maliyet baskılarına ait açıklamalarına itiraz ediyor. Verdiği demeçte ‘Mevcut tavsiye fiyatı kâfi olmayabilir lakin üreticiler de ziyan etmez’ dedi.
Solakoğlu, paylaşımlarında süt üreticilerinin maruz kaldığı ikili standart ve baskıya da dikkat çekti.
ve ucuz kredileri çiftçiler için mümkün bir dayanak kaynağı olarak gösterdi! Bloomberg’de Taylan Bilgiç beyin haberine göre!!! Bunu söyleyen Harun Çallı USK lideri. Tavsiye fiyatını belirleyen kurumun başındaki zat. Kendisi işveren. SEK sütü satın alan işveren.
8,70 TL’nin de kâfi olmadığını söyledi.
Yani süt fiyatını belirleyen USK lideri. Güler misin ağlar mısın! An prestiji ile Güney Marmara süt fiyatı 8,70 oldu ve üretici bu fiyatı kâfi bulmuyor. Ben şahsen SEK ile ticari münasebetimi kestim. Bence üreticilerin SEK ile çalışmaması ve reaksiyonunu koyması gerek.
“USK parçalandı. Fiyat yeniden alanda belirlenir oldu.”
Alıcı var piyasada. Bilhassa son periyotta tekrar faaliyete giren YÖRSAN süt arıyor ve bu fiyatları vermeye hazır. Arayın konuşun göreceksiniz. Artık ne oldu? Dediğimiz oldu. USK parçalandı. Fiyat yeniden alanda belirlenir oldu. Kim kaybetti?
“Yapmayın dedik yalvardık lakin dinlemediler. Piyasada süt darlığı var! Kimse ziyanına eser vermesin, vermek zorunda değil.”
Tüm dal, tüketiciler ve en kıymetlisi devlet elindeki denetimi kaybetti. Yapmayın dedik yalvardık lakin dinlemediler. Bu ülkenin üreticisine verdikleri zararın telafi edilmesi uzun vakit alır. PİYASADA SÜT DARLIĞI VAR! KİMSE ZİYANINA ESER VERMESİN, VERMEK ZORUNDA DEĞİL.
“Birleşin ve pazarlık yapın” dedi.
BİRLEŞİN VE PAZARLIK YAPIN ve bence bölümü baltalayan insanlara sütünüzü satmayın. Onlar gitsin nerden bulursa bulsunlar sütlerini.
Solakoğlu daha evvel de seslerini duyuramadıklarını belirtmiş bu sürecin sonuçlarının yüksek et, süt, peynir üzere fiyatlarla halkın yaşayacağını yazmıştı. Ne dersiniz enflasyondan vazgeçtik, artık et, süt fiyatlarındaki sorunu nasıl aşacağız?
